Contra doctrinam retrahentium a religione

Zgodnie ze swoim podsumowaniem, dzieło to – potocznie zwane Contra retrahentes – jest skierowane „przeciwko błędnej i szkodliwej doktrynie tych, którzy odwodzą ludzi od wstępowania do zakonu”. Contra retrahentes jest późniejsze od De perfectione (1269–1270), a współczesne kwodlibetowi IV (Wielki Post 1272 roku). Art. 23 podejmuje zagadnienie wstępowania młodych ludzi do zakonu, zaś art. 24 zagadnienie związku między przykazaniami a radami ewangelicznymi. Redakcję dzieła można usytuować między Wielkim Postem a Bożym Narodzeniem 1271 roku; według Gauthiera, Contra retrahentes miałoby być wcześniejsze od kwodlibetu, co pozwala usytuować to dzieło, jeśli zgodzić się na paromiesięczny margines tolerancji, w tym samym okresie. Gauthier sądzi, że może jeszcze bardziej zawęzić przedział czasowy redakcji: grudzień 1270 – luty 1271 roku. Wśród mocnych punktów tej odpowiedzi, przygotowującej wykład z IIa IIae, należy wymienić bezwzględny prymat miłości oraz znaczenie przypisywane dobrowolnemu ubóstwu mendykantów, jako sposobowi osiągnięcia chrześcijańskiej doskonałości w naśladowaniu Chrystusa.

Wydania:

  • Leonina, t. 41 C;
  • Parma, t. 15, s. 103–125;
  • Vives, t. 29, s. 175–190;
  • Mandonnet, Opuscula, t. 4, s. 265–322;
  • Marietti, Opuscula theologica, t. 2, s. 159–190.

Przekłady francuskie:

  • L’entrée en religion, tłum. H. Maréchal, Paris 1935;
  • Opuscules de saint Thomas d’Aquin, Vrin-Reprise, t. 4, Paris 1984, s. 311–404 (powtórzenie, z tą samą paginacją, tłumaczenia ks. Fourneta, Vives t. 2, Paris 1857);
  • Contre l’enseignement de ceux qui détournent de l’état religieux, w: La Perfection, c’est la charité…, tekst łaciński edycji leonińskiej, wprowadzenie, tłum. i przypisy J.-P. Torrell, Paris 2010, s. 699–846.

Przekład włoski:

  • La perfezione cristiana nella vita consacrata, wstęp i tłum. T.S. Centi, Bologna 1995, s. 355–435.