De rationibus fidei ad Cantorem Antiochenum

To krótkie dziełko jest odpowiedzią Tomasza na pytania zadane mu przez niejakiego „kantora z Antiochii” (nic nie pozwala go zidentyfikować), które zrodziły się wskutek kontaktów tego ostatniego z różnymi środowiskami z Bliskiego Wschodu: Saracenami, którzy ośmieszają (irrisores fidei) chrześcijańskie dogmaty o Trójcy, o Wcieleniu, Odkupieniu i Eucharystii; Grekami i Ormianami, którzy nie wierzą w czyściec, oraz z innymi narodami (alias nationes), które podzielają muzułmańską koncepcję Boskiej przedwiedzy, kwestionującej wolną wolę i zasługę. Swojemu odbiorcy, domagającemu się racjonalnych argumentów, Tomasz przypomina, że należy argumentować, powołując się wyłącznie na autorytety uznawane przez rozmówców; chrześcijański polemista nie może mieć na celu udowodnienia wiary, lecz tylko jej obronę i wykazanie, że nie jest ona fałszywa. Odsyłacze do Summy przeciw poganom skłaniają do datowania tego pisma na krótko po 1265 roku (według Gauthiera [Léon., t. 25/2, s. 488]: Orvieto, ok. 1265).

Wydania:

  • Leonina, t. 40 B;
  • Parma, t. 16, s. 86–96;
  • Vives, t. 27, s. 128–143;
  • Mandonnet, Opuscula, t. 3, s. 252–278;
  • Marietti, Opuscula theologica, t. 1, s. 253–268.

Przekłady polskie:

  • Jak uzasadniać wiarę?, w: św. Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, tłum. i opr. J. Salij OP, Poznań 1984, s. 195–211. Ten sam przekład ukazał się później w: św. Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, tłum. J. Salij OP, K. Suszyło OP, M. Starowieyski, W. Giertych OP, opr. J. Salij OP, Kęty 1999, s. 329–355. Tłumaczenie to jest też dostępne na naszej stronie;
  • Taka jest nasza wiara, tłum. M. Karas, Sandomierz 2006.

Przekłady francuskie:

  • Traités. Les raisons de la foi. Les articles de la foi et les sacrements de l’Église, wstęp, tłum. z łaciny (z edycji leonińskiej) i przypisy G. Emery, Paris 1999 (Sagesses Chrétiennes), s. 10–170;
  • Opuscules de saint Thomas d’Aquin, Vrin-Reprise, t. 2, Paris 1984, s. 411–453 (przedruk, z tą samą paginacją, tłumaczenia ks. Fourneta, Vives, t. 1, Paris 1856). Tłumaczenie to, „zweryfikowane i poprawione” przez R. Capela i S. Merciera, w 2005 roku zostało opublikowane na stronie internetowej http://docteurangelique.free.fr/ (na podstawie tekstu łacińskiego edycji Busa, zamieszczonego równolegle).

Przekład angielski:

  • J. Kenny, Saint Thomas Aquinas, Reasons for the Faith Against Muslim Objections (and one objection of the Greeks and Armenians) to the Cantor of Antioch, „Islamochristiana” nr 22 (1996), s. 31–52.